آن چه در این برهه می‌تواند خراسان‌جنوبی با قابلیت‌های فراوان معدنی، کشاورزی و گردشگری را وارد گردونه تولید و اقتصاد دانش بنیان کند بهره مندی از پژوهش‌ها و ایده‌های نو با کسب و کارهای نوین است.

علیرضا تور– خراسان جنوبی؛ آن چه طی این سال ها خراسان جنوبی به آن بالیده و افتخار کرده است قابلیت های خاص و ویژه این خطه از ایران زمین است. توانمندی های خاص معدنی، کشاورزی، گردشگری و… خراسان جنوبی در کنار فرهیختگان علمی و دانشگاهی نه تنها در ایران و بلکه جهان زبان زد است. اما آن چه سبب شده تا خراسان جنوبی نتواند آن چنان که باید و شاید در حوزه اقتصادی از پایه های محکم و استواری بهره مند باشد بی بهره بودن از زیرساخت های حمل و نقل به ویژه ریلی، هوایی و جاده ای، دوری از مرکز و … است و این کم برخودداری سبب شده  با این که خراسان جنوبی گنجینه و کلکسیونی از توانمندی هایست، بیشتر داشته‌های آن به صورت خام و فله ای از استان و کشور خارج شود. همین خام فروشی سبب شده تا ارزش افزوده چندانی از این داشته ها نصیب خراسان جنوبی با توانمندی نیروی انسانی فرهیخته و دانشمند نشود. البته محققان هم در این سال ها بیشتر تمرکز فعالیت های پژوهشی آن ها بر روی قابلیت ها به ویژه محصولات مزیت دار خراسان جنوبی بوده و کمتر رو به ایده ها، طرح ها نوین و متناسب با نیاز روز جامعه آورده اند به همین واسطه نیاز است تا پژوهشگران نیز به طور حتم در انجام پروژه های تحقیقاتی خویش براساس پیشران های اقتصادی که برای استان در سه عرصه معدنی، کشاورزی و گردشگری تعریف شده است تمرکز بر بر ایده ها، پژوهش های نو یا کسب و کارهای نوین قرار دهند تا خراسان جنوبی نیز کم کم به سمت استانی اقتصادی و صنعتی آن هم با کسب و کارهای نوین و دانش بینان گام بردارد. برای این که کمی در جریان چند و چون پروژه های تحقیقاتی متناسب با قابلیت های اقتصادی خراسان جنوبی و اقبال مدیران از این طرح ها قرار گیریم در این زمینه پای صحبت های دکتر مهدیه ضیائیان یکی کارشناسان اقتصادی استان می نشینیم.

پژوهش هایی متناسب با قابلیت ها باب گفت وگو را نیز با این کارشناس مطالعات اقتصادی اتاق بازرگانی و عضو انجمن اقتصاد خراسان جنوبی با این پرسش باز می کنیم که آیا پروژه های تحقیقاتی برای اجرای آنچه متناسب با قابلیت های اقتصادی خراسان جنوبی ست در این استان انجام می شود؟ و اگر انجام می شود آیا مدیران و متولیان امر برای ایجاد پروژه های متناسب قابلیت های خراسان جنوبی از آن بهره لازم را می برند؟  پاسخ وی هم به این پرسش این است که پروژه های اقتصادی تحقیقاتی بسیاری در خراسان جنوبی انجام شده و آن هایی که قابلیت پیاده سازی برای توسعه، پیشرفت و تولید استان دارد نیز در دستور اجرا قرار گرفته و می گیرد. وی به انجام دو سه طرح پژوهش اقتصادی توسط خودش اشاره کرد که مورد استقبال استانداری هم قرار گرفت. به گفته وی اقبال دایره اقتصادی استانداری از این گونه طرح ها بسیار است که نمونه آن استقبال استاندار پیشین خراسان جنوبی (ملانوری) از طرح تحقیقاتی تولید روغن لانولین (روغن پشم) از پشم گوسفند بود که در منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی واحد تولیدی آن راه اندازی شد.  وی داخل پرانتز به این موضوع هم اشاره کرد که روغن لانولین در کارخانجات آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد.

به دنبال طرح های نو باشیم پرسشی که در ادامه به ذهن متبادر می شود این است که اگر مدیران استان بهره لازم را طرح های تحقیقاتی متناسب با قابلیت های اقتصادی خراسان جنوبی را می برند چرا آن طور که باید  وشاید در این حوزه ها تاکنون موفق نبوده ایم ؟ پاسخ این کارشناس اقتصادی به پرسش مطرح شده این است که چون به دنبال طرح ها و ایده ای نو نبوده ایم و بیشتر از پروژه های تکراری استقبال کرده ایم به ویژه بیشتر تمرکز بر روی محصولات خاص و مزیت دار استان بوده است. باید در نظر داشت که در عصر نوین باید به دنبال الگوهای نوین کسب و کار باشیم همانند همایشی که اتاق بازرگانی بیرجند اردیبهشت سال گذشته با عنوان الگوهای نوین کسب و کار برگزار کرد و خروجی بسیار خوبی هم داشت. به عقیده ضیائیان تا مدامی که از چرخه اقتصادی که اکنون به گرد آن می چرخیم خارج نشویم و تصمیم نگیریم که کسب و کارهایی نوین را الگوی خویش قرار دهیم نخواهیم توانست در این حوزه موفق باشیم. این پژوهشگر و کارشناس اقتصادی در ادامه به انجام طرح تحقیاتی دیگری با عنوان فروفورال از ضایعات کشاورزی توسط خودش اشاره کرد و ادامه داد: به اجرایی شدن این طرح به دنبال سرمایه گذار هستیم و اگر این واحد تولیدی آن راه اندازی شود دومین واحد تولیدی بعد از اهواز خواهد بود که به صورت محدود در این زمینه تولیداتی دارد. به گفته وی با ورود این طرح به چرخه تولید ایران از واردات محصولاتی که در ساخت روغن موتورها، صنایع سیمان، لاسیتک سازی، شمع سازی و… کاربرد دارد بی نیاز کند و ارزآوری بسیاری را نصیب استان و کشور سازد.

راه رسیدن به نقطه ایده آل پرسش دیگری که در ادامه گفت وگو با این کارشناس اقتصادی درمیان می گذاریم به این موضوع برمی گردد که چرا با این همه تلاش در حوزه اقتصادی استان با اجرای طرح های تحقیقاتی هنوز به نقطه ایده آل نرسیدیم؟ ضیائیان به این پرسش هم این گونه پاسخ داد که برای رسیدن به نقطه ایده آل باید از نشدن ها فاصله گرفت هرچند که برخی قوانین و دستو رالعمل های دست و پاگیر از بالا به مدیران استانی ابلاغ می شود و آن هم چاره ای جزء اجرا ندارد ولی برای این که بتوانیم به مقصودمان دست یابیم باید همه مدیران استان در این زمینه به خرد جمعی دست یافته و قوانین مخل پیش وی الگوهای نوین کسب و کار را در استان شناسایی و به مرکز منتقل کنند. همچنین با پیگیری های مستمر از سوی مدیران جهادی و عملیاتی این موانع پیش رو با اصلاح قوانین برداشته شود. به عقیده وی اگر قوانین مخل کسب و کارهای نوین اصلاح شود قطع به یقین خراسان‌جنوبی نیز به نقطه ایده آل خواهد رسید. بعلاوه باید همه پژوهش ها متناسب با علم روز باشد چرا که آن طور که بارها از زبان دوستان شنیده ایم  ایران در زمینه دانش بینان ها دارای رتبه ۹۰ است و این نشان از آن دارد که نه تنها در این زمینه در سطح نوپا نبوده بلکه زیر مرحله رشد قرار داریم. وی دانش بنیان را هم این طور تعریف کرد که تولید مبتنی بر علم و نیاز روز و وقتی که شرکتی به عنوان دانش بینان تاسیس می شود نباید به دنبال بازار باشد چرا که اگر این گونه باشد دانش بنیان نیست. درخواست از مسوولان خواسته این پژوهشگر علم اقتصاد از مسوولان هم این است که اقلیم و ساختار را برای شرکت های دانش بنیان فراهم کنند چرا تا زمانی که این اقلیم و ساختار فراهم نشود هرگز شرکت و واحد تولیدی که متناسب با علم و نیاز روز هم تاسیس شود موفق نخواهد بود.  ضیائیان به این نکته نیز اشاره کرد که در خراسان جنوبی به پژوهش چندان اهمیتی داده نمی شود و پروژهش فقط نوشته ایست که بر روی کاغذ آورده شده اما باید در نظر داشت که پژوهشگر برای نوشتن و نگارش آن زحمت بسیاری متحمل شده و همه هدفش بر این بوده که خروجی موثری داشته باشد. وی این موضوع را هم یاد آور شد که اغلب پژوهش اقتصادی انجام شده به واسطه این که قابلیت پیاده سازی و اجرا را ندارد در قفسه کتابخانه ها خاک می خورد. علاوه ماهواریی، ایده ال گرایی و کمال گرایی هم در این پژوهش سبب می شود تا با این که پژوهشگری زحمات زیادی برای نگاش متحمل شده قابلیت اجرا و پیاده سازی نداشته باشد. به گفته آن چه در نوشته ها می آید با آن چه در دنیای واقعی با آن مواجهیم تفاوت بسیاری دارد  به همین واسطه پژوهشگر قبل نوشتن طرح و ایده اش به طور حتم باید به صورت میدانی در کف اقتصادی جامعه با قوانین و دستور العمل ها آشنا شود و بعد دست به قلم شود و در این نوشته راهکارهای مخل قوانین و دستور العمل ها را نیز بیان کند تا پژوهش در صحنه عمل قابل اجرا باشد. پایان پیام/